پوشش گالوانیزه گرم

 پوشش دهی گالوانیزه گرم به روش غوطه وری گرم یکی از فرایندهای ایجاد لایه محافظ خوردگی بر روی قطعات فولاد و چدن و به خصوص اتصالات و پیچ و مهره است.
 این فرایند شامل غوطه ورکردن قطعات در مذاب روی به مدت زمان کافی است تا اجازه ی یک واکنش متالورژیکی بین آهن سطح فولادی و زینک مذاب را بدهد که منجر به تشکیل لایه های آلیاژی Fe/Zn میشود که اتصال دهنده ی پوشش به سطح فولادی است.
بالاتر بودن الکترونگاتیویته عنصر روی نسبت به آهن باعث فدا شدن این عنصر و سریع تر خورده شدن آن فلذا حفاظت از زیر لایه است.
قدمت استفاده از این نوع پوشش به بیش از 150 سال میرسد.
کلیه قطعاتی که با این روش پوشش کاری میشوند، نيازمند هستند درحين فرايند اويزان نگهداشته شوند که به آن Loading-Jigging میگویند؛
به اين منظور بايد اسبابي تدارك ديده شود كه قطعات را در مراحل اماده سازي و غوطه وري بطور معلق بتواند جابجا نمايد. ابتدا تحت چربی گیری (Degreasing) که بدین معناست که مانند همه ی روش های پوشش دهی، هر گونه الودگي مانند رنگ ، گريس ، روغن و ... باید قبل از شروع مراحل آماده سازي از سطح قطعات زدوده شود.
چربی گیری معمولا با استفاده از حمام با دمای 90 درجه سانتی گراد NaOH و يا تركيبات خاص چربي گير معمولاً در اولين ايستگاه براي پاك كردن سطوح قطعات از رنگ ، روغن ، گريس و هر گونه تركيبات الي ديگر مورد استفاده قرار ميگيرد.
مرحله بعد شامل بارگذاری (Loading)، اسید شویی (Pickling) با هدف زدودن آلودگی هایی که در مرحله ی Degreasing از بین نرفته اند و گاها یک عملیات سند بلاست به منظور زدودن رنگ هایی که با چربی گیری و اسیدشویی از بین نرفته اند نیز انجام میشود، فلاکسینگ در کلرید آمونیاکی روی (Fluxing)، غوطه وری در مذاب روی (Hot dip Galvanizing) و در نهایت تحت کوئنچ یا خنک کاری قرار میگیرند.
 سپس این قطعات باید با توجه به ضخامت پوشش مورد نیاز، تحت سطوح مختلف سانتریفیوژ به منظور زدوده شدن روی اضافی از روی سطح آنها قرار بگیرند.
 این مقادیر ضخامت های مورد نیاز برای گروه های مختلف قطعات باید طبق الزامات استاندارد ASTM A153 باشد.
 البته در مورد پیچ و مهره ضخامت استاندارد میانگین رایج در صنعت برابر با 75 میکرون و تحت عنوان گرید 75 میباشد.


تست های الزام شده در استاندارد این پوشش محافظ عبارت اند از: سنجش ضخامت پوشش، بررسی کیفیت ظاهری پوشش، تست تردی هیدروژنی و تست چسبندگی.
 لازم به ذکر است که تست مه نمکی (Salt Spray) برای ازمودن کیفیت این نوع پوشش ها در استاندارد الزامی ندارد اما قابل انجام است.
در مواقع لزوم به جای سنجش ضخامت پوشش، از محاسبه وزن پوشش نیز استفاده میشود که شامل وزن کردن قطعه پس از اسید شویی و خشک کردن و نیز پس از اتمام گالوانیزه است.
تعداد نمونه هایی که برای تعیین وزن میانگین ضخامت پوشش لازم است طبق استاندارد ASTM A153 میباشد. گاها اعمال یک لایه کروماته یا فسفاته بر روی قطعات گالوانیزه گرم شده باعث کاهش امکان لکه دار شدن ناشی از انبارش و یا اجتناب از رنگ آمیزی های بعدی میشود.


برخی از مزایای پوشش گالوانیزه گرم عبارت اند از قیمت پایین به ازای عمر مقاومت به خوردگی بالا، یعنی بسته به شرایط محیطی کاری قطعه، عمر این پوشش میتواند بیش از 50 سال نیز باشد.
 در صورت خورده شدن پوشش گالوانیزه گرم، امکان ترمیم نقاط آسیب دیده نیز وجود دارد.
نیاز به تنش زدایی قطعات کارسرد شده قبل از پوشش دهی از الزامات این نوع پوشش دهی برای قطعات با کاربری حساس است.
چسبیدن واشر های گالوانیزه گرم به یکدیگر از مشکلات اغلب پوشش ها برای واشر و یا پیچ و مهره ها و قطعات دیگر است.
از معایب این نوع پوشش میتوان به ترد شدن قطعات دارای این پوشش ها و عدم استحکام فشاری آن ها اشاره کرد که بخشی از این خاصیت میتواند به دلیل تردی هیدروژنی ناشی از مرحله اسیدشویی باشد. افت خواص مکانیکی ناشی از این نوع پوشش دهی برای قطعات با گرید های مشخص از جمله معایبی است که باعث جایگزینی این نوع پوشش با پوشش داکرومات میشود.
 نیاز به قلاویز کاری مهره های گالوانیزه گرم شده الزامی است که گالوانیزه به روش سرد این الزام را ندارد.